Fibromiyalji sendromu

Fibromiyalji sendromu (FMS), kendini yaygın ağrı ile gösteren beraberinde yorgunluğun olduğu ve somatik yani organ sistemlerine ait belirtilerin eşlik ettiği uzun süreli(kronik) bir durumdur. Fibromiyalji kadınlarda daha sık görülmektedir, ancak son dönemlerde erkeklerde de azımsanmayacak sıklıkta tanı koyulmaktadır.

Fibromiyaljinin tanısı bazen güç, tedavisi de çoğu zaman zor ve karmaşıktır. Hastalar genellikle uzun araştırmalardan geçer, çok sayıda hekime başvururlar. Bu durum iltihaplı romatizmalar, sistemik hastalıklar hatta psikiyatrik sorunlar ile karışabilir. Doğru tanı konduktan sonra FMS uygun ilaçlar, terapi ve yaşam tarzında yapılacak değişiklikler sayesinde belirtileri yönetilebilir ve böylece hastaların yaşam kalitesi arttırılabilir. FMS nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte birçok hipotez öne sürülmektedir. Hastalığın sebepleri arasında genetik yatkınlık da sayılabilir.

Fibromiyalji Belirtileri Nelerdir?

Fibromiyaljide vücutta “hassas noktalar” olarak adlandırılan ağrı alanları vardır. Bu noktalar vücutta, boyun, omuzlar, kalçalar, dizler, önkol gibi alanlarda 18 noktada tanımlanmıştır. Fizik muayenede hassas noktalara basınç uygulandığında hasta tarafından ağrı hissedilir. Ancak, son tanı kriterlerine göre FMS tanısı için 3 aydan uzun süren yaygın bölgesel ağrının olması yorgunluk (sabah yorgun uyanma) ve somatik bulguların bazılarının eşlik etmesi yeterlidir. Tanıda hiçbir laboratuvar testi veya görüntüleme taraması fibromiyaljiyi tespit edemez. Somatik yani diğer organ sistemlerine ait bazı bulgular, migren, unutkanlık, konsantre olamamak, huzursuz bacak sendromu, huzursuz barsak sendromu, çene ağrısı, meme ağrısı, ellerde ayaklarda uyuşmalar ve diğer duyu bozuklukları olarak örnek verilebilir.

Fibromiyalji Tedavisi

FMS tedavisinde öncelikle hastanın hastalığı anlaması çok önemlidir. Tedavi basamakları arasında kanıtlanmış ve olmazsa olmaz egzersiz uygulamalarıdır. Burada özellikle aerobik egzersizler hastanın hem ağrısını azaltmakta hem de kaybedilmiş kondisyonu geri kazanmakta , uyku sorununu da çözmekte yararlı olmaktadır. Burada önerilen egzersiz haftanın 3-5 günü 35-40 dakika kalp hızını ve solunum sıklığını arttıran kardiyo egzersizleridir. Bu egzersizlere örnek olarak, yürüme, koşma, yüzme, bisiklet, dans sayılabilir. Ayrıca pilates, yoga, tai-chi egzersizleri de önerilmektedir. Egzersiz ve stres azaltma teknikleri hem zihinsel hem de fiziksel olarak bireyin kendisini daha iyi hissetmesine yardımcı olacaktır. Destek ve rehberlik için bir terapiste başvurmak çok faydalı sonuçlar verebilir.

Fibromiyalji tedavisinde kullanılan ilaçların asıl amacı ağrıyı kontrol altına almak ve yaşam kalitesini yükseltmektir. Bu genellikle iki yönlü bir yaklaşımla, kendi kendine bakım ve ilaç kullanımı ile gerçekleştirilir. Fibromiyalji tedavi süreci için alınan ilaçlar ağrıyı hafifletebilir ve daha iyi uyumaya yardımcı olabilir. Fibromiyalji için yaygın olarak verilen ilaçlar arasında ağır ağrılar için reçeteli, hafif ağrılar için reçetesiz ağrı kesiciler, yorgunluğu gidermek ve uyku düzeninin geri getirmek için antidepresanlar, sinir hücrelerinin ağrı sinyalleri göndermesini engellemek için bazı epilepsi ilaçları mevcuttur. Daha ağır ağrı kesiciler ve narkotikler, araştırmaların ağrıyı azaltmak için etkili olmadıklarını gösterdiği için geçmişte olduğunun aksine artık tavsiye edilmemektedir.

Fizyoterapi, yöntemleri de ağrıyı azaltmada ve kasların dayanıklılığı ve gücünü arttırmada faydalıdır Tedavinin olumlu sonuçlanması için, hastanın fizik tedavi doktoru ile birlikte uyumla tedaviye devam etmesi ve takiplere gelmesi önemlidir.